Angola Hakkında Genel Bilgi
18-11-2015
Burç İNAN
1720 Görüntülenme
ANGOLA
Yüzölçümü: 1.246.700 km2.
Başkenti: Luanda.
Dil: Portekizce, Bantu dilleri.
Din: % 88.5 Hıristiyanlık (Katolik, Protestan), doğal dinler (% 11.5).
Para birimi: Kvanza reajustado = 1.000 yeni kwanza
Başlıca kentleri: Huambo, Lobito, Benguela, Lubango, Kabinda, Namibe.
Güneybatı Afrika’da devlettir. Doğudan Zambiya, batıdan Atlas Okyanusu, kuzey-kuzeydoğudan Zaire, güneyden Namibya ile çevrilidir. Atlas Okyanusu’ndaki kıyı şeridi uzunluğu 1.610 km’dir. Zaire’ye ait bir toprak şeridiyle ayrılan, Kongo Irmağı’nın kuzeyindeki Kabinde Bölgesi de Angola toprağıdır.
Yüzey Şekilleri; Ülke topraklarının büyük bölümü (güney, orta ve doğuda), yükseltisi 1.220-1.830 m’ler arasında değişen Orta Afrika Yaylası’ nın uzantıları oluşturur (Bihe Yaylası). Batıda kıyı ovasının uzunluğu 1.610 km, genişliği 48-160 km’dir. Kuzey, tropikal yağmur ormanlarıyla kaplı olmasına karşın, güney çöllüktür. Ülkenin en yüksek noktası, batı da Moko Dağı’dır (2.561 m). Üç büyük akaçlama havzası (kuzey-kuzeydoğuda Kongo ve Kasai’nin güney kolları, özellikle Kuango; orta ve güneyde, Atlas Okyanusu’na dökülen Kuanza ve Kunene; güneydoğuda, Okavango Havzası’nda son bulan Kubango, Kuito ve Zambezi Irmağı’nın yukarı çığırı Kuando), Angola’ya büyük bir hidroelektrik enerji potansiyeli sağlar.
İklim; Tropikal iklimin egemen olduğu ülkede, kurak bölüm, Namib Çölü’nün uzantısı olan batı kıyılarıdır. Bu olguda, Gine Körfezi’ne doğru akan, Güney Afrika’nın batı kıyılarını yalayan Benquela Soğuk Akıntısı’nın rolü büyüktür. Batıda 100 mm olan yıllık ortalama yağış tutarı, iç kesimlerde 350 mm’ye, ormanlık kuzey-batı ve kuzeyde, 1.200-1.800 mm’ye yükselir. Bu değer, güneyde çöllük bölgede 50 mm’yi bulmaz. Yağış mevsimi kasım-mayıs (en yoğun mart-nisan) arasıdır. Sıcaklık açısından en sağlıklı bölge yaylalardır (yıllık ortalama sıcaklık 19°C). Ancak, kıyıda (22°C-23°C) ve kuzeyde (21°C) fark pek fazla değildir. Rüzgâr yönü, batı, .güneybatı ve güney-güneybatıdır.Haziran sonu ekim arası serin ve yağışsız dönemdir.
Bitki Örtüsü ve Hayvanlar; Kuzey (özellikle Kabinde Bölgesi), tropikal yağmur ormanları; Atlas Okyanusu kıyıları, hurmalıklar, mangrovlar; güney, dikenli çalılıklar; orta ve doğu, savanlarla kaplıdır. Geçmişte yoğun olan kauçuk ormanları, günümüzde yok denecek kadar azalmıştır. Takula, musuemba ve maun, kerestesi son derece değerli ağaçlar; kahve, biber, tütün, başlıca bitki türleridir. Angola, doğal hayvan varlığı açısından Afrika’nın en zengin ülkelerinden biridir: Aslan, leopar, çita, fil, zürafa, gergedan, suaygırı, yaban domuzu, devekuşu, zebra, yaban sığırı, kudu, timsah, çeşitli antilop türleri. Bu hayvanlar soylarını sürdürebilmeleri için, Namibe (18.650 km2) ve Kuinçala (9.945 km2) Ulusal Parklar’ında koruma altına alınmışlardır. Memeli ve sürüngenler gibi deniz canlıları (balina, deniz kaplumbağası, ıstakoz, uskumru, sardalya, mezgit., hamsi, orkinos vb) da zengindir.
Ekonomisi;
Tarım. Yeraltı kaynakları ve ormanların zenginliğine karşın, tarıma elverişli topraklar (4.2 milyon hektar), toplam yüzölçümün yalnızca % 3.5’ini oluşturur. Bunun % 37’si aynı ürün, % 63’ü dönüşümlü ürün ekimine ayrılıdır. Temel tarımsal ürün manyoktur. Mısır, tatlı patates, şekerkamışı, muz, hurma, kahve (35 bin ton), pamuk, soya fasulyesi sebzeler öteki başlıca ürünleridir. Bağımsızlık öncesinde, dışsatımın % 20’sini oluşturan kahvenin üretimi ve dışsatımı giderek düşmektedir. Kuzey ve Kabinda Bölgesi’nin zengin ormanlarıyla birlikte toplam yüzölçümün % 42’sini oluşturan ormanlar (53 milyon hektar), ekonomiye büyük katkı sağlar.
Hayvancılık. Hayvancılık, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır. 3.4 milyon baş sığır, 1 milyon keçi, 0.5 milyon domuz, 260 bin koyun, 7 milyon kümes hayvanı varlığına karşın, verimli otlakların (28 milyon hektar, yüzölçümün % 23’ü) yeterince değerlendirilememesi, canlı hayvan yetiştiriciliğini olumsuz etkilemektedir. Yılda 115 bin ton kadar avlanan balık (% 10’u tatlısulardan) miktarının artırılması için, balıkçılık filosunun geliştirilmesine çalışılmaktadır.
Doğal Kaynaklar. Elmas, demir filizi, bakır, manganez, fosfat, uranyum, tuz, ham petrol, doğal gaz, zengin doğal kaynakların başlıcalarıdır. Ancak, bunlardan bakır, manganez ve uranyumun üretimi henüz başlatılabilmiş değildir. Kuzeydeki fosfat yatakları son yıllarda, üretimi 1975’te durdurulan demir filizi 1986’da, Kassinga’da yeniden çıkarılmaya başlandı. Dünyanın üçüncü büyük elmas madeni olan Katoka’dadır.
Angola Hakkında ; Ülkenin ismi, toprakların 16′ıncı yüzyıldaki yerli sahipleri olan Bantular’ın kullandığı bir kelime “N’gola”. Aslında bu kelimenin 1400 lü yıllarda “Ndongo Krallığı”nın şefinin ismi olduğu söylenir. Bantular eskiden Orta Amerika’da yaşadığı iddia edilen fakat Orta, Güney ve Doğu Afrika’da yaygın olarak görülen bir halktır. Bu coğrafyada konuşulan yüzlerce dil aslında Bantu dilinin lehçeleridir. Angola’da yerleşik halklar Ovimbundu, Kimbundu ve Bakongo kabileleridir. Bakongolar Kuzey bölgede 15. Yüzyılda krallık konumundaymışlar. O tarihlerde Portekizler geliyor ve Bakongolarla işbirliği yapıyor.
16. Yüzyıl ise köle ticaretinin yapıldığı vahşi bir yüzyıl olmuş.
Ülke 1960 lara kadar çok uzun yüzyıllar Portekiz hakimiyetinde kalıyor. 1960 lardan itibaren yerli ayaklanmaları başlar ama Portekiz ayaklanmaları hep bastırır. 1975 yılında Portekiz’de askeri yönetim iş başına gelince deniz aşırı sömürgelerini terk etme kararı alır. Özgürlüğüne kavuşan Angola Sovyet yanlısı bir yönetim haline dönüşür. Hatta bu günümüzdeki bayraklarından bile anlaşılabilir. Bayraklarında hala “Orak Çekiç”e benzer bir sembol kullanıyorlar.
1975′de başlayan iç savaş 1991-1993 yılları arasında duruldu.
Luanda’da Hayat Çok Zor
Angola ise diğer ülkelerde öğrendiğim bir çok bilginin bana matematiksel olmadığını öğretti. Konuyu açayım isterseniz. Eğer bir ülkede araba varsa ve o ülkeye seyahat eden kişinin cebinde yeterince para varsa, inilen havaalanında her ne olursa olsun bir ulaşım aracı bulunur.Luanda Havaalanı’nın çevresi araba dolu, cebinizde para da var ama otelinize gitmek için taksi bulmanız mümkün değil.
Luanda’da öğrendiğim tek gerçek var; diğer ülkelerden edindiğiniz mantık burada geçerli değil. Bünye kolay kabul edemiyor, yaşayarak öğrenmek gerekiyor. Ama Angola’da size mantıksız gelen konuları anlamaya çalışmayın, size tavsiyem onları sadece kabul edin.
İlk tespitim bu ülkeye yabancının gelmesi istenmiyor. Bu ülkede çok fazla ticaret yapan yabancı iş adamının da ortada dolaşması istenmiyor.
Luanda’lı bir kadın 13-15 yaşında hamile kalıyor. Bu yaşa gelene kadar sırtında bebek taşımayı, kafasında ağırlık taşıyarak uzun mesafeler yürümeyi öğrenmiş olmalı.
Bırakın içme suyunu, günlük ihtiyaçları karşılayacak suyu bile edinmek kolay değil. Etraf alabildiğine pis ve malesef halk sefil durumda.